Πατίνια, αλκοόλ και αδιαφορία: Όταν η Φινλανδία μετρά στατιστικά κι η Ελλάδα θύματα
Μεθυσμένοι αναβάτες πατινιών στη Φινλανδία, ανεύθυνοι στην Ελλάδα. Διαφορετικές όψεις του ίδιου προβλήματος.
Η Φινλανδία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα παράδοξο αλλά ανησυχητικό φαινόμενο: Ένας στους επτά αναβάτες ηλεκτρικών πατινιών εντοπίζεται μεθυσμένος σε βραδινούς ελέγχους τα Σαββατοκύριακα. Η αστυνομία προχώρησε σε εκτεταμένους ελέγχους σε μεγάλες πόλεις και τα αποτελέσματα ήταν σοκαριστικά. Το πρόβλημα του αλκοολισμού, που εδώ και χρόνια βαραίνει τη φινλανδική κοινωνία, πλέον έχει περάσει και στον χώρο της μικροκινητικότητας.
Κατά τους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν σε Ελσίνκι, Τούρκου, Ούλου και Γιοένσου, από τους 478 αναβάτες που υποβλήθηκαν σε αλκοτέστ, οι 70 –περίπου 15%– ξεπέρασαν το νόμιμο όριο και τιμωρήθηκαν με πρόστιμο 200 ευρώ. Στην Ούλου και το Τούρκου, ένας στους πέντε παραβάτες είχε και παράνομο συνεπιβάτη, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις βρέθηκαν οδηγοί με αλκοόλ κάτω από το όριο, αλλά ικανά επίπεδα για να επηρεάσουν τα αντανακλαστικά τους.
Ο νέος νόμος, που τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο του 2025, απαγορεύει την οδήγηση ελαφρών ηλεκτρικών οχημάτων με αλκοόλ άνω του 0,5‰. Μέσα σε λίγους μήνες καταγράφηκαν περίπου 700 πρόστιμα, τα περισσότερα κατά τις νυχτερινές ώρες Παρασκευής και Σαββάτου. Οι αρχές επισημαίνουν ότι το αλκοόλ συνδέεται με σοβαρά ατυχήματα, επιβάρυνση των νοσοκομείων και διάχυτη ανασφάλεια στους δρόμους.
Στην Ελλάδα;
Ωστόσο, αν στραφούμε προς την ελληνική πραγματικότητα, θα δούμε μια εξίσου ανησυχητική εικόνα, με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Στη χώρα μας, τα ηλεκτρικά πατίνια, παρότι πιο περιορισμένα σε χρήση σε σχέση με τις βόρειες χώρες, γίνονται πεδίο επίδειξης της ίδιας αδιαφορίας που δείχνουν καθημερινά οι οδηγοί αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών. Χωρίς κράνος, χωρίς σεβασμό στα φανάρια, συχνά σε αντίθετο ρεύμα, οι αναβάτες αντιμετωπίζουν τον δημόσιο χώρο σαν προσωπικό πεδίο δράσης.
Έτσι, ενώ στη Φινλανδία το μεγάλο πρόβλημα είναι το αλκοόλ και ο κίνδυνος που δημιουργεί, στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι βαθύτερο και πιο σύνθετο. Πρόκειται για μια διάχυτη κοινωνική αδιαφορία απέναντι στον νόμο και στην ανθρώπινη ζωή. Όπως στη Φινλανδία οι αναβάτες πατινιών παραδίδονται στη μέθη, στην Ελλάδα παραδίδονται στην αυθαιρεσία και την αδιαφορία.
Η σύγκριση είναι αναπόφευκτη. Διαφορετικά συμπτώματα, ίδια παθογένεια. Στη Φινλανδία, το αλκοόλ διαβρώνει τη δημόσια ασφάλεια. Στην Ελλάδα, η χρόνια ατιμωρησία και η περιφρόνηση των κανόνων μετατρέπουν τους δρόμους σε πεδίο μάχης. Και στις δύο περιπτώσεις, η προσωπική ευχαρίστηση και η αίσθηση ότι «δεν θα συμβεί σε εμένα» υπερτερούν της συλλογικής ασφάλειας.
Οι αριθμοί μιλούν
Η τάση στη Φινλανδία δείχνει ότι τα προβλήματα εντείνονται: Το 2025 ελέγχθηκαν 75.000 οδηγοί, εκ των οποίων ένας στους 669 (0,15%) ξεπέρασε το όριο μέθης και ένας στους 232 (0,43%) είχε καταναλώσει αλκοόλ. Από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο, καταγράφηκαν 10.385 περιστατικά οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ, αύξηση 4,8% σε σχέση με το 2024. Οι περιπτώσεις συνδυασμού αλκοόλ με ναρκωτικά έφτασαν τις 819, με αύξηση 19,2% σε έναν μόλις χρόνο.
Στην Ελλάδα, η ανοδική τάση εκφράζεται αλλιώς. Παρά τις εκστρατείες ενημέρωσης, η χρήση κινητού (ακόμη και στο πατίνι) αυξάνεται, η έλλειψη ελέγχων επιτρέπει την αίσθηση ατιμωρησίας. Οδηγοί χωρίς δίπλωμα, χωρίς ασφάλεια, χωρίς κράνος, κυκλοφορούν ανενόχλητοι. Τα στατιστικά δεν είναι απλά αριθμοί· είναι η απόδειξη ότι η κοινωνία μας έχει αποδεχθεί την καθημερινή απώλεια ζωών ως «φυσιολογικό» γεγονός.
Το κρίσιμο ερώτημα, λοιπόν, είναι κοινό: Πώς μια κοινωνία αντιμετωπίζει τη δική της παθογένεια; Η Φινλανδία έχει το θάρρος να μετρά, να αναλύει και να νομοθετεί για το πρόβλημα του αλκοόλ. Η Ελλάδα, αντιθέτως, κλείνει τα μάτια μπροστά σε ένα χάος που στοιχίζει εκατοντάδες ζωές κάθε χρόνο. Χωρίς αλλαγή νοοτροπίας και χωρίς αυστηρή εφαρμογή του νόμου, ούτε οι αριθμοί στη Φινλανδία θα μειωθούν, ούτε οι δρόμοι της Ελλάδας θα πάψουν να αιμορραγούν.
